ဆရာၾကီး ေရႊဥေဒါင္း၏ ဒိေ႒ဒိ႒မတၱံ လက္ေတြ ့က်င့္စဥ္ (၄၁)

ေမာင္ေမာင္ေခၚေလထီးရုိးရွည္

စိတ္သဘာဝ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တင္ျပလုိေသာ အခ်က္တစ္ခု ရွိေသး၏။ မ်ားစြာေသာ သူတုိ႔က “ကုိယ္ဆင္းရဲခ်င္ ဆင္းရဲပါေစ၊ စိတ္ေတာ့ျဖင့္ မဆင္းရဲေစခ်င္ဘူး၊ စိတ္ဆင္းရဲမွာ တစ္ခုေတာ့ ေၾကာက္တယ္” ဟု ေျပာတတ္ၾကေလသည္။ ဟုတ္လည္း ဟုတ္ေပသည္။ ကုိယ္ဆင္းရဲရျခင္းထက္ စိတ္ဆင္းရဲရျခင္း က ပုိ၍ အခံရခက္ေပသည္။ သုိ႔ရာတြင္ စိတ္ဆင္းရဲေအာင္ ျပဳလုပ္ေသာ“လက္သည္” ကုိ ပမာေဆာင္၍ ေဖာ္ျပပါဦးမည္။ 

စိတ္သည္ ႏြဲ႕ဆုိးဆုိးတတ္္ေသာ ကေလးႏွင့္တူ၏။ ကေလးသူငယ္မ်ားအား မိဘလုပ္သူမ်ားက ယုယပုိက္ေထြး ျပဳလုပ္ကာ၊ အလုိလုိက္လြန္းအားႀကီးလွ်င္ ပ်က္စီးတတ္သည္။ (Spoilt child) ဆုိျခင္းမွာ အေရွ႕တုိင္းသားမ်ားေရာ၊ အေနာက္တုိင္းသားမ်ားပါ နားလည္ၾကေသာ အျခင္းအရာ တစ္ခုျဖစ္၏။ အလုိလုိက္လြန္းသျဖင့္ ပ်က္စီးေသာ သူငယ္တစ္ေယာက္သည္ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ေတာင္းတတ္၍၊ မရလွ်င္ နားပူနားဆာ လုပ္တတ္၏။ အခ်ဳိ႕လည္း ေျမႀကီးေပၚသုိ႔ ပစ္လွဲကာ လူးလွိမ့္ ပူဆာတတ္၏။ မိဘမ်ားက အလုိလုိက္ေလေလ ပူဆာတတ္ေလေလ ျဖစ္လာ၏။ ကေလးသူငယ္မ်ား ျပဳလုပ္တတ္ၾကေသာ အျပဳအမူတစ္ခုကို ေဖာ္ျပရေသာ္၊ ကေလးတစ္ေယာက္ေခ်ာ္လဲသည့္အခါ အနီးအနား၌ မည္သူမ်ားရွိေနသနည္းဟု လွမ္းၾကည့္တတ္၏။ ထူေပးမည့္ မိဘအစရွိေသာ လူႀကီးမ်ားကုိ ျမင္သည့္အခါ သူ႔ဟာသူ မထေတာ့ဘဲ ထူေပးမည္ကုိ ေစာင့္ေနတတ္၏။ လူႀကီးမိဘမ်ားက ပ်ာပ်ာ သလဲထလာၿပီး ေပြ႕ထူကာ “လူကေလး ဘယ္နာသြားသလဲ” ဟု ယုယုယယ ေမးမိလွ်င္ ရုတ္တရက္ မထေတာ့ဘဲ ၾကမ္းေပၚ၌ လူးလိွမ့္ကာ ငုိေႂကြးလုိက္ေသး၏။ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ ၾကမ္းေပၚ၌ လဲၿပီးေနာက္ ေတာင္ၾကည့္ေျမာက္ၾကည့္ ၾကည့္၍ အနီးအနား၌ လူႀကီးတစ္ေယာက္မွ် မေတြ႕ျမင္ရသည့္အခါ ၊ သူ႔ဘာသာထ၍ သြားျခင္းကုိလည္း ေတြ႕ျမင္ဖူးၾကေပလိမ့္မည္။ 

စိတ္သည္လည္း ဤနည္းႏွင္ႏွင္ ျပဳမူတတ္ေသာ သဘာဝရွိ၏။ ငါ့စိတ္ကေလး မဆင္းရဲေစရေအာင္ဆုိ၍ သူ႔အလုိလုိက္ၿပီး ယုယုယယ လုပ္မိလွ်င္ “ေမာင္ေမာင္ေခၚေလ...ထီးရုိးရွည္” ဟူေသာ စကားကဲ့သုိ႔ ဟုိဟာလိုခ်င္၊ သည္ဟာလုိခ်င္ ျဖစ္လာ၍၊ မရလွ်င္ ေကာက္ခ်င္၊ ေကြးခ်င္၊ ေအာ္ခ်င္ ငိုခ်င္ျဖစ္လာ၏။ သူ႔ကုိ သိမ္းပုိက္မိလွ်င္ အထက္ပါ ကေလးသူငယ္ကဲ့သုိ႔ ႏြဲ႕ဆုိးဆုိးလာေတာ့၏။ “မင္းဟာမင္း ဆင္းရဲခ်င္ ဆင္းရဲစမ္းကြာ” ဟု သေဘာထားကာ ပစ္ထားႏုိင္ပါမူကား၊ ထင္သေလာက္ မဆင္းရဲေတာ့ဘဲ သူ႔ဟာသူ အလုိက္သင့္ေနတတ္ျခင္းကို ေတြ႕ရေပလိမ့္မည္။ နက္နဲေသာ စိတ္သဘာဝအေၾကာင္းကို သေဘာမေပါက္ေသးလွ်င္ ရွိေစဦး၊ ဤအျခင္းအရာမွ်ေလာက္ကုိ သေဘာေပါက္သည္ဆုိလွ်င္ပင္ အေတာ္ႀကီး သက္သာရာရျခင္းကုိ ေတြ႕ရေပလိမ့္မည္။ ဤအျခင္းအရာကုိ ေထာက္ျခင္းအားျဖင့္ စိတ္ဆင္းရဲဖုိ႔ ေၾကာက္တတ္သည္ဆုိကာ ယုယုယယလုပ္မိျခင္းသည္ပင္လွ်င္ အမွားႀကီးတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေလာက္ေပၿပီ။

အက်ဳိးမမ်ားေသာ ေမးခြန္းမ်ား

ဤေခတ္လူငယ္မ်ားက “သံသရာဆုိတာ ရွိပါသလား” ၊ “အတိတ္ဘဝ အနာဂတ္ဘဝရွိပါသလား” ၊ “သံသရာအစဟာ ဘယ္လုိပါလဲ”၊ “နိဗၺာန္ဆုိတာ ဘယ္လုိေနပါသလဲ” ၊ “ဘာမွ မရွိဘူးဆုိတာ ဟုတ္ပါသလား” ၊ “ဘာမွမရွိလွ်င္ ဘယ္ႏွယ္လုပ္ၿပီး လုိခ်င္ႏုိင္မွာလဲ” အစရွိေသာ ေမးခြန္းမ်ဳိးတုိ႔ကုိ ကၽြႏု္ပ္အား ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ေမးတတ္ၾကေလသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ ေမးတတ္ေသာ လူငယ္မ်ားအား ကၽြႏု္ပ္က ျပန္ေျဖရသည္မွာ သံသရာအစကုိ သိရျခင္းအားျဖင့္ ေမာင္တုိ႔၌ ဘယ္လုိအက်ဳိးရွိပါမည္နည္း။ အတိတ္ဘဝ ရွိမရွိ ၊ အနာဂတ္ဘဝ ရွိမရွိ အေၾကာင္းကို ကၽြႏု္ပ္ေျဖရလွ်င္ ၊ ေမာင္တုိ႔လည္း ယုံခ်င္မွယုံၾကည္မည္။ ကၽြႏု္ပ္လည္း သက္ေသသာဓက မထူႏုိင္။ (ဤ အေၾကာင္းကို ရႈမ၀မဂၢဇင္း ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးေလၿပီ။) နိဗၺာန္ ရွိမရွိ ၊ နိဗၺာန္၌ အဘယ္အရာမ်ဳိး ရွိ မရွိအေၾကာင္းကုိ ေျပာျပလွ်င္လည္း ေမာင္တုိ႔နားလည္မည္ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ အက်ဳိးရွိမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ နားလည္းမလည္၊ အက်ဳိးလည္း ရွိႏုိင္မည္မဟုတ္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ဖယ္ထား၍ ၊ နားလည္ၿပီး အက်ဳိးရွိႏိုင္္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ေလ့လာသင့္ေၾကာင္း၊ အက်ဳိးရွိေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ေလ့လာ၍ သေဘာေပါက္နားလည္လာေသာအခ်ိန္တြင္ ေမာင္တုိ႔ေမးသမွ်ေသာ အထက္ပါေမးခြန္းမ်ားသည္ အလုိအေလ်ာက္ ေျပလည္သြားႏုိင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ျပန္ေျပာကာ ဗုဒၶတရားေတာ္၏ သႏၵိ႒ိက ဂုဏ္အေၾကာင္းကို ရွင္းလင္းေဟာျပရေလသည္။

လက္ငင္းျငိမ္းခ်မ္းမႈရေသာတရား

ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ျမန္မာျပည္ ဗုဒၶဘာသာေလာက၌ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ႀကီးတစ္ခု ေတြ႕ရွိရသည္မွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔၏ “ပန္းတုံးတုိင္” ျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္အေၾကာင္းကုိ ေဟာေျပာၾကရာတြင္ ၊ ၃၁ ဘုံ၌ က်င္လည္ရျခင္းသည္ ဝဋ္ဆင္းရဲႀကီးတစ္ခုျဖစ္၍၊ ဝဋ္ဆင္းရဲမွ ကၽြတ္လြတ္ရာျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္သုိ႔ ေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ထုိက္ေၾကာင္းမ်ားႏွင့္သာ ေဟာေျပာေလ့ရွိၾကျခင္းပင္ ျဖစ္ေလသည္။ လူခ်မ္းသာ တစ္ေယာက္ျဖစ္ရျခင္းကုိ ဝဋ္ဆင္းရဲႀကီးအေနျဖင့္ ျမင္တတ္ဖုိ႔ ခဲယွဥ္းလွေသာ ပုထုဇဥ္ပုဂၢဳိလ္မ်ားအဖုိ႔မွာ ဝဋ္ဆင္းရဲမွ ကၽြတ္လြတ္ျခင္းဟူသည္ အဓိပၸာယ္မရွိသကဲ့သုိ႔ျဖစ္၍၊ ဘာမွ်မရွိေသာ နိဗၺာန္ဆုိသည္မ်ဳိးကိုလည္း မလုိခ်င္တတ္ဘဲ ရွိတတ္ေလေတာ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္အေပါင္းတုိ႔ နားလည္ထုိ္က္ၾကသည္မွာ၊ ေသေသာအခါမွ နိဗၺာန္သုိ႔ေရာက္၍ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာႏွင့္ ေတြ႕ရျခင္းကုိ အပထား၍ ဗုဒၶတရားေတာ္၏ သႏၵိ႒ိက ဂုဏ္သတင္းအေၾကာင္းကုိ အေလးေပးကာ ႏွလုံးသြင္းသင့္ၾကေပသည္။ သံဒိ႒ိကဂုဏ္ဟူသည္မွာ ေနာင္တမလြန္က်မွ အက်ဳိးခံစားရျခင္းမ်ဳိးမဟုတ္။ ဤဘဝအတြင္း၌ လက္ငင္းခ်က္ခ်င္း အပူျငိမ္းေသာ တရား၊ စိတ္ဆင္းရဲျခင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔မွ လြတ္ကင္းခ်မ္းသာ သက္သာရာရ၍ စိတ္ျငိမ္းခ်မ္းေသာ တရားဟူ၍ ဆုိလုိေပသည္။ ေနာင္ဘဝမွ လူ႔စည္းစိမ္ နတ္စည္းစိမ္ စသည္တုိ႔ကုိ ေမွ်ာ္မွန္းကာ ဒါန အစရွိသည့္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈမ်ဳိးကုိပင္ ျပဳတတ္ၾကေသာ ျမန္မာလူမ်ဳိးတုိ႔သည္၊ ဒိ႒လက္ငင္း ပူေလာင္ျခင္းမွ သက္သာရာရေသာ တရားမ်ိဳးျဖစ္သည္ဟု မုခ်ဆတ္ဆတ္ ယုံၾကည္တတ္ၾကပါလွ်င္ လုိခ်င္စေကာင္းသည္ဟု နားလည္ၾကဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထုိက္ေပသည္။

 

(ကြၽန္ေတာ္ဆက္လက္ ပို႔စ္တင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ဒိေ႒ဒိ႒မတၱံစာအုပ္ကို အစအဆံုး ေစတနာေမတၱာျဖင့္ ကူညီစာရိုက္ကုသိုလ္ျပဳေပးတဲ့ ေဒါက္တာ၀င္းလြင္ ကို အထူးေက်းဇူးတင္ရိွပါတယ္ခင္ဗ်ား။)


(ဆရာၾကီးေရႊဥေဒါင္း ၏ ဒိေ႒ဒိ႒မတၱံ လက္ေတြ ့က်င့္စဥ္ တင္ျပီးသမွ် အတဲြ (၁) မွ ယခုအထိ ဖတ္လိုလ်င္)